網頁

Hông-hun-chhī-á

黃昏市仔

作者:Tìtêng  (台羅會會員)


Sè-hàn ê sî-chūn, hông-hun-chhī-á sī góa kap a-bú siōng chia̍p iok-hōe ê só͘-chāi. 4 tiám hā-khò, kha-pō͘ iáu-bōe ta̍h chhut hāu-hn̂g, tio̍h khòaⁿ-tio̍h a-bú kap i ê 50-á í-keng tī hāu-mn̂g gōa-kháu teh tán. Ta̍k-put-sî chhia chi̍t-ē hoat, góa chiū chai-iáⁿ kin-á-ji̍t beh seng lâi-khì se̍h hông-hun-chhī-á. Hông-hun-chhī-á kap chhù--ni̍h ê chàu-kha, sī a-bú chhoân ke-hóe kap piàn mô͘-su̍t ê só͘-chāi.


Góa sī chin ài tòe a-bú khì se̍h hông-hun-chhī-á, m̄-nā sī in-ūi ē hông kiò “iân-tâu--ê”, koh tiāⁿ ē tú-tio̍h pêng-siông-sî bô ki-hōe thang chò-hóe sńg ê tông-o̍h. Gún ta̍k-pái lóng cháu kah a-bú chhōe bô lâng, khai-sí gún ka-tī gín-á-lâng ê chhài-chhī-á tōa-mō͘-hiám.


“Thâu-ke-niû, che án-chóaⁿ bē?”


A-hoat-chím--à ê tàⁿ-á-ūi chin chheng-khì-siùⁿ, chhiat hó ê ti-bah pâi kah chê-chê-chê. Ta̍k-pái piān-nā khòaⁿ-tio̍h góa lâi, lóng ē the̍h thn̂g-á chhut-lâi kā góa siâⁿ.


“Gín-á-lâng lí--ah, lín bú--à--leh? Tah, thn̂g-á hō͘ lí chia̍h.”


A-bú ta̍k-pái lóng ē lâi kā A-hoat-chím--à kau-koan. I tiāⁿ-tiāⁿ bé kha-khò͘, ah-bô chiū sī sam-chân-bah tńg-lâi chò hong-bah, ló͘ 1 tiáⁿ thèng-hó chia̍h 3 kang. Piān-nā àm-tǹg chhut-hiān hong-bah, góa chiū ē chún-pī hó pak-tó͘, ke pe kúi-nā óaⁿ pn̄g.


Nā beh tī hông-hun-chhī-á lāi cháu-chông, phīⁿ-á chiū ài chin sè-jī, bô, ē hō͘ oat-kak-á hit tàⁿ ke-thúi-chìⁿ ê tàⁿ-á-ūi siâⁿ--khì. Góa lóng ē kā a-bú thó chi̍t-kóa lân-san-á, khì bé 1 ki chìⁿ kah phang-kòng-kòng ê ke-thúi lâi chia̍h. Tī chhù--ni̍h bô thang án-ne chia̍h. In-ūi a-pah lóng kóng he chìⁿ--ê khah mài chia̍h, tùi sin-thé bô hó. Ke-thúi ná chia̍h, tiō ē khòaⁿ-tio̍h a-bú koh sô ji̍p-khì kak-á hit keng bē saⁿ-á-khò͘ ê tàⁿ-á-ūi, thè ka-tī kéng kúi niá súi-súi ê sin saⁿ.


“Saⁿ-á-khò͘, sī ū-kàu chhēng chiū hó--ah, m̄-thang chiah chia̍p bé haⁿh!” Tńg--khì chiū sûi thiaⁿ-tio̍h a-bú koh khì hō͘ a-pah liām--nn̄g-kù-á.


Chū sè-hàn góa chiū ū-hoat-tō͘ liām-chhut chin chē chhài-se ê miâ. Che lóng sī a-pah ê kong-lô, in-ūi i chin ài thiaⁿ N̂g Se-tiân ê “Bē-chhài-gī--ā” (賣菜義--ā). Só͘-pái lāi-té ê chhài góa lóng pōe kah chin se̍k-chhiú. Sui-bóng m̄ bat khòaⁿ-kòe a-pah khì se̍h-kòe chhài-chhī-á, m̄-koh góa siūⁿ i eng-kai sī kap góa kāng-khoán, tùi chia-ê chhài mā lóng chai-chai--ê.


“Lí beh khîn-chhài, ko-lê-chhài, poe-lêng-á-chhài, oe-á-chhài, tang-o-chhài, kńg-sim-pe̍h-chhài ia̍h-sī kú-chhài, hoe-á-chhài, mā ū hit-lō chia̍h-tio̍h ē pó͘-hoeh ê âng-hōng-chhài.”


Thâu-ke sui-jiân bô chhiūⁿ“Bē-chhài-gī--ā”chiah a-sá-lih, m̄-koh i ū i ê phiat-pō͘, seng-lí ta̍k-put-sî lóng chhiâng-chhiâng-kún.


Góa siōng ài khì hî-á-tàⁿ khòaⁿ lâng chhú-lí hî-á, si̍t-chāi chin sim-sek. Ē-tàng khòaⁿ-tio̍h chin chē kî-kî-koài-koài ê hî-á, hoe-pa-li-niau. Thiaⁿ a-bú kóng chit tàⁿ ê hî-á lóng sī hiān-lâu-á--ê, chhiⁿ koh hó-chia̍h. Góa ài chia̍h pe̍h-tòa, a-bú tiāⁿ-tiāⁿ ē kā góa bé--2-bóe. M̄-koh ū chi̍t-chām-á sin-bûn pò kóng pe̍h-tòa ê kià-seⁿ-thâng chin chē. Āu--lâi chiū lóng m̄ bat koh bé--kòe--ah. A-pah ài chia̍h chhǹg-á, a-bú mā ē bé lâi chò sa-sí-mih hō͘ a-pah phòe sio-chiú. Sī kóng, a-bú iā chin gâu, ta̍k-pái lóng iáu-bē-hù kā thâu-ke chhut-kè, thâu-ke chiū ka-tī pòaⁿ bé pòaⁿ sio-sàng. Tōa-hàn liáu-āu chiah chai-iáⁿ, goân-lâi che chiū sī lâng teh kóng Tâi-oân-lâng ê jîn-chêng-bī.


Hông-hun-chhī-á ê kóe-chí-tàⁿ, góa sńg soah lóng ē tī hia tán a-bú, i chhài nā bé liáu, lóng chai-iáⁿ lâi kóe-chí-tàⁿ chhōe--góa. A-bú chai-iáⁿ beh án-chóaⁿ kéng khah pá-chúi ê kóe-chí. I iōng chéng-thâu-á seng tiak khòaⁿ-māi. Góa sī ū iūⁿ khòaⁿ iūⁿ, ka-tī tī hia o͘-pe̍h tiak. Si-koe, poa̍t-á, ông-lâi, chhì-pho, soāiⁿ-á, chí-iàu sī tio̍h-sî ê kóe-chí, a-bú lóng ē bé lâi hō͘ góa chia̍h. Góa bô kéng-chia̍h, mā chin hó io-chhī.


Chha-put-to 5 tiám pòaⁿ, hông-hun-chhī-á lâng iáu-koh chhah-chhah-chhah. Sai-pêng ê âng-hê chhut kah tng súi. A-bú ê o͘-tó͘-bái hoat--leh, góa kā i lám-tiâu-tiâu, chún-pī tńg-lâi chia̍h-àm. Góa sim-lāi teh siūⁿ, tán--leh tńg--khì beh kín lâi-khì sé sin-khu, thèng-hāu a-bú piàn mô͘-su̍t. Án-ne, chhut--lâi liáu-āu, góa chiū m̄-bián koh lâu chhùi-nōa, sûi ū hó-liāu--ê thang chia̍h.


Hông-hun-chhī-á sī gún sè-hàn chò gín-á ê pah-hòe kong-si. Hiān-chhú-sî jú lâi jú chē bē-tiûⁿ, chhiau-chhī thang se̍h, thang bé chhài. Tòa tī to͘-chhī ê gín-á í-keng chin hán-tit ē kiâⁿ ji̍p chhài-chhī-á. Put-jî-kò, bē-tiûⁿ, chhiau-chhī tùi góa lâi kóng, án-chóaⁿ se̍h tiō sī kiám 1 bī. Hit bī, chiū chhàng tiàm lâng kap lâng ê tùi-ōe lāi-té, hit bī, chiū sī ē hō͘ lâng siàu-liām ê “jîn-chêng-bī”.




台灣羅馬字協會

(簡稱「台羅會」)簡介:
2001年成立,宗旨:
(1)推行台灣羅馬字ê研究kap普遍化。
(2)追認台灣羅馬字kap台灣話ê法定地位。
(3)要求政府實施公平正義ê多語文政策。
(4)建設多元、開放、互相尊重ê台灣文化。
E-mail:tlhemail@gmail.com    
網站http://www.tlh.org.tw




#台羅會交流道 專欄,本文使用白話字。
台文通訊BONG報321期,2020年12月出刊。



歡迎捐款贊助 #李江却台語文教基金會 (捐款thang抵稅,匯款了後請通知02-23112199)
線上捐款(定期定額) https://ppt.cc/fF5bhx
線上捐款(單筆) https://ppt.cc/fcycox
有固定的長期捐款, 讓更多的台語文相關計畫可以穩定的推行,感謝逐家。


郵政劃撥:19021486
戶名:財團法人李江却台語文教基金會
電匯:123-20-050514-2
華南銀行士林分行活儲
戶名:財團法人李江却台語文教基金會

李江却台語文教基金會需要你ê定期捐款,逐個月捐助NT$200以上,lán做伙來推動復振台灣語文ê事工,歡迎利用劃撥、電匯、信用卡、郵局『存簿儲金自動轉帳』扣款iah是線頂捐款、現金贊助。

◎逐個月贊助本會(台文通訊BONG報發行單位)NT$200(iah是逐冬NT$2,400)以上,做伙支持基金會事工kap雜誌編印發行費用。歡迎利用郵局劃撥、信用卡(寫捐款單)、線頂捐款、現金贊助、銀行/ATM轉帳(轉帳了後請通知)、支票、郵局戶頭自動轉帳扣繳(寫授權書),捐款收據ē-tàng做『列舉扣除額』抵稅ê用途。