Koan-û Tâi-oân Jīn-tông ê 1 Hāng Sin Khó-lū
作者：陳雷
（本文是漢羅合用kap全羅馬字一段一段對照）
Lán lóng同意，台灣人ê認同決定台灣ê命運。認同就是台灣人性命共同體ê認知，好額散做伙，甚至生死 saⁿ-kēng ê共識。
Lán lóng tông-ì, Tâi-oân-lâng ê jīn-tông koat-tēng Tâi-oân ê miā-ūn. Jīn-tông tō sī Tâi-oân-lâng sèⁿ-miā kiōng-tông-thé ê jīn-ti, hó-gia̍h-sàn chò-hóe, sīm-chì seⁿ-sí saⁿ-kēng ê kiōng-sek.
最近美國kap中國全面對立，台灣ê重要性愈來愈突顯。美國政府加強kap台灣經濟軍事ê合作，提koân台灣ê國際地位。保證台灣ê安全chiâⁿ做美國本身安全重要ê政策，mā chiâⁿ做台美兩國共同ê利益。
Chòe-kīn Bí-kok kap Tiong-kok choân-bīn tùi-li̍p, Tâi-oân ê tiōng-iàu-sèng jú lâi jú tu̍t-hián. Bí-kok chèng-hú ka-kiông kap Tâi-oân keng-chè kun-sū ê ha̍p-chok, thê-koân Tâi-oân ê kok-chè tē-ūi. Pó-chèng Tâi-oân ê an-choân chiâⁿ-chò Bí-kok pún-sin an-choân tiōng-iàu ê chèng-chhek, mā chiâⁿ-chò Tâi-Bí 2 kok kiōng-tông ê lī-ek.
Tī chit个背景下底，美國政府宣佈：
1.美國是kap中國共產黨獨裁ê中國政府競爭，m̄是kap中國人對立。
2.台灣是中國人、全世界華人ê示範kap民主ê燈塔。意思是中國人kap台灣人仝款，仝族群、仝文化背景；台灣人做ē到，中國人應該mā做ē到，爭取著民主。
Tī chit ê pōe-kéng ē-té, Bí-kok chèng-hú soan-pò͘:
1.Bí-kok sī kap Tiong-kok Kiōng-sán-tóng to̍k-chhâi ê Tiong-kok chèng-hú kēng-cheng, m̄ sī kap Tiong-kok-lâng tùi-li̍p.
2.Tâi-oân sī Tiong-kok-lâng, choân-sè-kài Hôa-jîn ê sī-hoān kap bîn-chú ê teng-thah. Ì-sù sī Tiong-kok-lâng kap Tâi-oân-lâng kāng-khoán, kāng cho̍k-kûn, kāng bûn-hòa pōe-kéng; Tâi-oân-lâng chò ē kàu, Tiong-kok-lâng eng-kai mā chò ē kàu, cheng-chhú-tio̍h bîn-chú.
第一點應該真清楚，無爭議。第二點是美國hō͘台灣新ê光榮名譽。因為in認為台灣人、中國人仝族群、仝文化背景。Che其實牽涉著台灣人認同ê問題，我想有需要慎重考慮ê所在。
Tē-1 tiám eng-kai chin chheng-chhó, bô cheng-gī. Tē-2 tiám sī Bí-kok hō͘ Tâi-oân sin ê kong-êng bêng-ū . In-ūi in jīn-ûi Tâi-oân-lâng, Tiong-kok-lâng kāng cho̍k-kûn, kāng bûn-hòa pōe-kéng. Che kî-si̍t khan-sia̍p-tio̍h Tâi-oân-lâng jīn-tông ê būn-tê, góa siūⁿ ū su-iàu sīn-tiōng khó-lū ê só͘-chāi.
我贊成台灣是全世界ê示範、民主ê燈塔，支持中國人ê民主運動，mā非常感謝美國自來ê支持。但是台灣ê民主成就並無受著中國人血緣、文化ê幫贊，顛倒是反對「中國認同」thui-sak造成--ê。若為著台灣人做中國人、華人ê示範，強調台灣人kap in tī chit个民主運動中間應該有仝族群、仝文化背景，甚至性命共同體ê政治認同，chit點並無正確，而且對台灣ē有潛在危險，有bái無好。Ē致使中國人誤會，甚至扭曲台灣人ê「台灣認同」，膨風in ê「中國認同」。雖然百年來華人文化、血緣ê影響tī台灣愈來愈重，總--是幾千年來，特別是近四百年來，台灣前後ê住民，本地kap外來--ê，已經發展家己ê文化、血緣、語言，kap中國大陸、其他所在ê華人無仝，in ê認同m̄是一致，有真大無仝ê所在。
Góa chàn-sêng Tâi-oân sī choân-sè-kài ê sī-hoān, bîn-chú ê teng-thah, chi-chhî Tiong-kok-lâng ê bîn-chú ūn-tōng, mā hui-siông kám-siā Bí-kok chū-lâi ê chi-chhî. Tān-sī Tâi-oân ê bîn-chú sêng-chiū pēng bô siū-tio̍h Tiong-kok-lâng hiat-iân, bûn-hòa ê pang-chān, tian-tò sī hoán-tùi “Tiong-kok jīn-tông” thui-sak chō-sêng--ê. Nā ūi-tio̍h Tâi-oân-lâng chò Tiong-kok-lâng, Hôa-jîn ê sī-hoān, kiông-tiāu Tâi-oân-lâng kap in tī chit ê bîn-chú ūn-tōng tiong-kan eng-kai ū kāng cho̍k-kûn, kāng bûn-hòa pōe-kéng, sīm-chì sèⁿ-miā kiōng-tông-thé ê chèng-tī jīn-tông, chit tiám pēng bô chèng-khak, jî-chhiáⁿ tùi Tâi-oân ē ū chiâm-chāi hûi-hiám, ū bái bô hó. Ē tì-sú Tiong-kok-lâng gō͘-hōe, sīm-chì niú-khiok Tâi-oân-lâng ê “Tâi-oân jīn-tông”, phòng-hong in ê “Tiong-kok jīn-tông”. Sui-jiân pah nî lâi Hôa-jîn bûn-hòa, hiat-iân ê éng-hióng tī Tâi-oân jú lâi jú tāng, chóng--sī kúi chheng nî lâi, te̍k-pia̍t sī kīn 400 nî lâi, Tâi-oân chêng-āu ê chū-bîn, pún-tē kap gōa-lâi--ê, í-keng hoat-tián ka-tī ê bûn-hòa, hiat-iân, gú-giân, kap Tiong-kok tāi-lio̍k, kî-tha só͘-chāi ê Hôa-jîn bô kāng, in ê jīn-tông m̄ sī it-tì, ū chin tōa bô kāng ê só͘-chāi.
「台灣認同」m̄是「華人認同」，koh-khah m̄是「中國認同」，lán kap in有sio仝ê所在，koh-khah有無仝ê所在。Chit點lán tio̍h千萬ē記--得。因為若是有一日「台灣認同」chiâⁿ做「華人認同」、甚至「中國認同」ê時，lán就是認定家己kap 十幾億中國人是性命共同體，án-ne台灣自然ē hō͘中國吸收，chiâⁿ做中國ê一部份。台灣人就失去完全把握家己命運ê權利。 Chit項新講法，終其尾牽涉著「台灣認同」ê問題，就是美中新局勢hō͘ lán潛在ê新挑戰。Lán需要關心，m̄-thang放無看--見。
“Tâi-oân jīn-tông” m̄ sī “Hôa-jîn jīn-tông”, koh-khah m̄ sī “Tiong-kok jīn-tông”, lán kap in ū sio-kāng ê só͘-chāi, koh-khah ū bô kāng ê só͘-chāi. Chit tiám lán tio̍h chhian-bān ē-kì--tit. In-ūi nā-sī ū 1 ji̍t “Tâi-oân jīn-tông” chiâⁿ-chò “Hôa-jîn jīn-tông”, sīm-chì “Tiong-kok jīn-tông” ê sî, lán tō sī jīn-tēng ka-tī kap 10 kúi ek Tiong-kok-lâng sī sèⁿ-miā kiōng-tông-thé, án-ne Tâi-oân chū-jiân ē hō͘ Tiong-kok khip-siu, chiâⁿ-chò Tiong-kok ê chi̍t-pō͘-hūn. Tâi-oân-lâng tō sit-khì oân-choân pá-ak ka-tī miā-ūn ê koân-lī. Chit hāng sin kóng-hoat, chiong-kî-bóe khan-sia̍p-tio̍h “Tâi-oân jīn-tông” ê būn-tê, tō sī Bí-Tiong sin kio̍k-sè hō͘ lán chiâm-chāi ê sin thiau-chiàn. Lán su-iàu koan-sim, m̄-thang pàng bô khòaⁿ--kìⁿ.
後記：最近tī美國有中國人民主運動、反對中共政權ê團體，發表「Himalaya（『喜瑪拉雅』）監督機構」聲明，主張「中國人民kap台灣人民做伙投票決定台灣前途」。Che就是中國人扭曲「台灣認同」，膨風「中國認同」危險ê例，顯示美中新局勢hō͘ lán潛在ê新挑戰。
Āu-kì: Chòe-kīn tī Bí-kok ū Tiong-kok-lâng bîn-chú ūn-tōng, hoán-tùi Tiong-kiōng chèng-koân ê thoân-thé, hoat-piáu “Himalaya kàm-tok ki-kò͘” seng-bêng, chú-tiuⁿ “Tiong-kok jîn-bîn kap Tâi-oân jîn-bîn chò-hóe tâu-phiò koat-tēng Tâi-oân chiân-tô͘”. Che tō sī Tiong-kok-lâng niú-khiok “Tâi-oân jīn-tông”, phòng-hong “Tiong-kok jīn-tông” hûi-hiám ê lē, hián-sī Bí-Tiong sin kio̍k-sè hō͘ lán chiâm-chāi ê sin thiau-chiàn.
