外媽
作者：Hô Kiaⁿ-tin
Hām Gōa-má Chòe-phōaⁿ
Tī sió-ha̍k 4, 5 nî hit kha-tau, gún pē-bú sū-gia̍p tng bô-êng, chhiâng-chāi tī góa hioh-joa̍h ê sî, kā góa chhōa tńg-khì hō͘ gōa-má chiàu-kò͘. Gōa-má tòa tī Pîn-tong ê Lāi-po͘-hiong, hia sī 1 ê thoân-thóng ê Kheh-chng, chng-á-lāi ê lâng tōa-pō͘-hūn lóng kóng Kheh-ōe. Gōa-kong hām gōa-má tī lāu-jia̍t ê ke-á-lō͘ ū 1 keng lông-io̍h hâng kiam bē chhài-chí. Pêng-siông in sī kóng Tâi-oân-ōe, ūi-tio̍h beh tī Kheh-chng chò-seng-lí, in ê Kheh-ōe mā kóng kah bē-bái.
Gōa-má put-sî leh him-siān chhù-piⁿ lóng ū sun thang lāng, in 2 ê lāu-ang kong-pô-á soah kan-taⁿ kui kang kò͘ seng-lí, chi̍t-tiám-á to bô chhù-bī. Góa tńg-khì hām in chòe-phōaⁿ m̄-nā pē-bú hòng-sim, lāu-tōa-lâng mā hoaⁿ-hí, ē-sái kóng sī “it kiam jī kò͘, bong lâ-á kiam sé-khò͘ .” Chū-chiông góa hioh-joa̍h tńg--khì liáu-āu, gōa-má ê chhiò-iông mā jú lâi jú chē. Hit kúi tang tī chng-kha sī gún má-sun-á kám-chêng siōng chhim ê ji̍t-chí.
Gōa-má Tùi Góa ê Thiàⁿ-sioh
Sui-bóng góa sī gōa-sun, m̄-koh gōa-má mā sī kā góa sioh-miā-miā. Ta̍k-kang saⁿ-tǹg-sio í-gōa, iáu-koh ū chia̍h bē liáu ê sì-siù-á. M̄-nā án-ne, ē-po͘-sî gōa-má koh ē hō͘ góa 50 kho͘ khì ē-po͘-chhī se̍h-se̍h--leh, siūⁿ-beh ài chia̍h siáⁿ tō kā bé. Kan-taⁿ 1 ê hioh-joa̍h hō͘ pûi beh kúi-ā kong-kin, kui sin-khu îⁿ-lìn-lìn. Iáu ē-kì-tit ū 1 tàⁿ Kheh-lâng a-sáng ê óaⁿ-kóe, ta̍k-kang thàu-chá lóng ē keng-kòe mn̂g-kha-kháu. Gōa-má chai-iáⁿ góa siōng ài chia̍h kiâm--ê, lóng te̍k-pia̍t lâu 1 tè tī toh-téng tán góa khí-chhn̂g thang-hó tām-sám. Khòaⁿ-tio̍h toh-téng hit óaⁿ pe̍h-sek ê óaⁿ-kóe, téng-bīn sī móa-móa-móa ê chhài-pó͘-bí, chit-sî-chūn gōa-má tō ē ùi peng-siuⁿ the̍h Ji̍t-pún tāu-iû tau̍h-tau̍h-á lâm tī óaⁿ-kóe téng-bīn. Tan-sûn koh chheng-phang ê bí-kóe, koh ū chhài-pó͘ ê kiâm-siam. Ta̍k chhùi lóng sī gōa-má thiàⁿ sun ê chu-bī, kàu taⁿ iáu-sī bô-hoat-tō͘ pàng bē-kì--tit. M̄-nā tī chia̍h ê hong-bīn, gōa-má koh chhōa góa khì o̍h thiàu-bú. Nā-sī tú-tio̍h beh siōng-khò ê sî, gún má-sun-á tō khan-chhiú chò-hóe khì. Piān-nā hā-khò, thiàu-bú lāu-su o-ló góa tōng-chok nńg-kut koh phiau-chún, gōa-má tī piⁿ--a sī hoaⁿ-hí kah chhùi-chhiò-ba̍k-chhiò, ná chhin-chhiūⁿ ka-tī hō͘ lâng o-ló kāng-khoán.
Kap Gōa-má Siōng Lân-bōng ê Tāi-chì
Ta̍k-kang tiong-tàu chia̍h-pá liáu-āu, sī a-kong hioh-khùn ê sî-kan, m̄-koh seng-lí chiàu-siông ài kò͘. Góa ē pôe a-má tī thâu-chêng kò͘ tiàm, sūn-sòa kà a-má chhiùⁿ-koa. A-má siong ài thiaⁿ 美空雲雀 ê koa, chhiùⁿ--ê lóng Ji̍t-gí, góa 1 kù to thiaⁿ bô. Ūi-tio̍h ē-tàng hām a-má tâng-chê chhiùⁿ, góa koat-tēng beh kà a-má chhiùⁿ Tâi-gí-koa. Hit-tong-sî siōng liû-hêng ê Tâi-gí-koa sī 洪榮宏 ê “1 ki sió hō͘-sòaⁿ”. Góa chhiùⁿ 1 kù, a-má tòe leh chhiùⁿ 1 kù, gún má-sun-á jú chhiùⁿ jú ū chhù-bī, nā-sī seng-lí ê làng-phāng góa tō kóaⁿ-kín kà a-má chhiùⁿ-koa. Siōng-kài sim-sek--ê sī ta̍k-pái chhiùⁿ-tio̍h hit kù “góa lâi chiàu-kò͘--lí, lí lâi chiàu-kò͘--góa” , a-má lóng ē cháu-im. Āu-bóe-á ná chhiùⁿ ná cháu-cheng, 2 ê lâng chhiò kah kiōng-beh un--lo̍h-khì. Tō-sǹg ta̍k-pái lóng chhiùⁿ bē chiâu-chn̂g, gún mā sī siōng ài chhiùⁿ chit tiâu koa. Koa-sû hó-chhin-chhiūⁿ leh kóng góa hām a-má 2 ê lâng hō͘-siong pôe-phōaⁿ ê ji̍t-chí. Pôe a-má kò͘ tiàm, pôe a-má chhiùⁿ-koa, tī khoah-lòng-lòng ê tiàm-thâu, ū gún má-sun-á chhiùⁿ bē soah ê kám-chêng.
Tùi Góa-má Bû-hān ê Su-liām
Āu--lâi góa ê khò-gia̍p jú lâi jú tāng, tńg-khì khòaⁿ a-má ê sî-kan piàn chió--ah. Hioh-joa̍h mā bô ki-hōe tńg-khì pôe a-má--ah. Hit-tang-chūn ê kì-ek soah tau̍h-tau̍h-á tîm-té--ah. Koh āu--lâi a-má ê sin-thé jú lâi jú bái, tī góa tha̍k gián-kiù-só͘ ê sî soah kòe-óng--khì. Ū 1 ji̍t tī tiān-sī chiat-bo̍k thiaⁿ-tio̍h koa-chheⁿ leh chhiùⁿ-koa, hiông-hiông soah lâi siūⁿ-khí gún gōa-má. Koa-sû chi̍t-khai-sí tō chhiùⁿ-tio̍h “lán 2 lâng chòe-tīn gia̍h-tio̍h 1 ki sió hō͘-sòaⁿ”, hó-chhin-chhiūⁿ khòaⁿ-kìⁿ góa kap a-má 2 lâng chòe-tīn teh chhiùⁿ-koa. Hō͘ jú tōa, gún chhiùⁿ kah jú tōa-siaⁿ, chhōa góa tńg-khì hit-tang-chūn ê hioh-joa̍h. Ná chhiùⁿ “1 ki sió hō͘-sòaⁿ” ná siàu-liām hām góa chòe-phōaⁿ ê a-má. M̄ chai a-má lí tī thiⁿ-téng kám ū teh thiaⁿ?
