Tâi-oân ê Chiù-hû-á
作者：陳雷
（本文是漢羅合用kap全羅馬字一段一段對照）
前香港銅鑼灣冊店頭家Lam--先-生tī台灣媒體訪問內底講：「台灣上大bē穩定ê來源，是台灣人chheⁿ-mê接受中國文化」，koh講，「假使chit代台灣人bē-tàng克服chit个盲點，in就bē-tàng脫離chit个bē穩定ê威脅。」Che是真正確、深刻貼心ê話，真寶貴ê警告。
Chêng Hiong-káng Tâng-lô-oan chheh-tiàm thâu-ke Lam--sian-siⁿ tī Tâi-oân mûi-thé hóng-mn̄g lāi-té kóng: “Tâi-oân siōng tōa bē ún-tēng ê lâi-goân, sī Tâi-oân-lâng chheⁿ-mê chiap-siū Tiong-kok bûn-hòa”, koh kóng, “ká-sú chit tāi Tâi-oân-lâng bē-tàng khek-ho̍k chit ê bông-tiám, in tō bē-tàng thoat-lī chit ê bē ún-tēng ê ui-hia̍p.” Che sī chin chèng-khak, chhim-khek tah-sim ê ōe, chin pó-kùi ê kéng-kò.
啥mi̍h是中國文化？中國話、中國字、中國教育、中國歷史、中國藝術……上重要是中國人頭殼內ê想法、價值觀。雖然中國已經無帝制--ah，m̄-kú in頭殼內ê政治倫理原在是傳統ê封建權威思想。頂司管下司，下司管畚箕。頂面獨裁，下面奴才，巴結服從。本質是反民主、反自由、反理性、反法律。Kap現代台灣民主自由普世價值完全對反，衝突bē ha̍h。In bē-tàng容允思想多元、政治多元、文化多元。逐項lóng tio̍h中國化大一統。
Siáⁿ-mi̍h sī Tiong-kok bûn-hòa? Tiong-kok-ōe, Tiong-kok-jī, Tiong-kok kàu-io̍k, Tiong-kok le̍k-sú, Tiong-kok gē-su̍t... siōng tiōng-iàu sī Tiong-kok-lâng thâu-khak-lāi ê siūⁿ-hoat, kè-ta̍t-koan. Sui-jiân Tiong-kok í-keng bô tè-chè--ah, m̄-kú in thâu-khak-lāi ê chèng-tī lûn-lí goân-chāi sī thoân-thóng ê hong-kiàn koân-ui su-sióng. Téng-si koán ē-si, ē-si koán pùn-ki. Téng-bīn to̍k-chhâi, ē-bīn lô͘-châi, pa-kiat ho̍k-chiông. Pún-chit sī hoán bîn-chú, hoán chū-iû, hoán lí-sèng, hoán hoat-lu̍t. Kap hiān-tāi Tâi-oân bîn-chú chū-iû phó͘-sè kè-ta̍t oân-choân tùi-hoán, chhiong-tu̍t bē ha̍h. In bē-tàng iông-ún su-sióng to-goân, chèng-tī to-goân, bûn-hòa to-goân. Ta̍k hāng lóng tio̍h Tiong-kok-hòa tōa it-thóng.
台灣人chheⁿ-mê接受中國文化，ùi接受中國話、中國字、中國歷史、中國教育……變做接受中國人頭殼內ê思想、價值觀。Ùi chia產生認同ê危機。Kā台灣ê認同虛弱創霧--去，甚至認為家己是中國人，bē記得中國是一直野心beh侵占台灣上危險ê對敵。接受中國文化是中國統戰ê主要工程，che就是台灣上大ê危機。台灣bē穩定上基本ê原因：台灣人ê認同問題。台灣人ê價值觀應該是國際世界ê普世價值，m̄是中國臭phú ê權威封建。中國文化是台灣ê咒符仔，ài緊緊kā燒掉。
Tâi-oân-lâng chheⁿ-mê chiap-siū Tiong-kok bûn-hòa, ùi chiap-siū Tiong-kok-ōe, Tiong-kok-jī, Tiong-kok le̍k-sú, Tiong-kok kàu-io̍k... piàn-chò chiap-siū Tiong-kok-lâng thâu-khak-lāi ê su-sióng, kè-ta̍t-koan. Ùi chia sán-seng jīn-tông ê gûi-ki. Kā Tâi-oân ê jīn-tông hi-jio̍k chhòng-bū--khì, sīm-chì jīn-ûi ka-tī sī Tiong-kok-lâng, bē-kì-tit Tiong-kok sī it-ti̍t iá-sim beh chhim-chiàm Tâi-oân siōng hûi-hiám ê tùi-te̍k. Chiap-siū Tiong-kok bûn-hòa sī Tiong-kok thóng-chiàn ê chú-iàu kang-thêng, che tō sī Tâi-oân siōng tōa ê gûi-ki. Tâi-oân bē ún-tēng siōng ki-pún ê goân-in: Tâi-oân-lâng ê jīn-tông būn-tê. Tâi-oân-lâng ê kè-ta̍t-koan èng-kai sī kok-chè sè-kài ê phó͘-sè kè-ta̍t, m̄ sī Tiong-kok chhàu-phú ê koân-ui hong-kiàn. Tiong-kok bûn-hòa sī Tâi-oân ê chiù-hû-á, ài kín-kín kā sio-tiāu.
最近（2020年2--月）ê民調顯示，tī台灣，自認是台灣人ê比例是83％，che是有史以來上koân ê比例。終其尾--來，有一日台灣人ē kā中國chit个咒符tàn落去歷史ê pùn-sò桶內底。
Chòe-kīn (2020 nî 2--goe̍h) ê bîn-tiau hián-sī, tī Tâi-oân, chū-jīn sī Tâi-oân-lâng ê pí-lē sī 83%, che sī iú-sú í-lâi siong koân ê pí-lē. Chiong-kî-bóe--lâi, ū-chi̍t-ji̍t Tâi-oân-lâng ē kā Tiong-kok chit ê chiù-hû tàn lo̍h-khì le̍k-sú ê pùn-sò-tháng lāi-té.
