Chi-ná-tóng Bia̍t-bông Chêng ê Pháiⁿ-kiat-tiāu (支那黨滅亡前ê歹吉兆)

作者:Chiúⁿ, Ûi Bûn (Tâi-oân kàu-siū hia̍p-hōe hōe-oân, Sêng tāi Tâi-bûn-hē hē chú-jīm)

Tiong-kok Kiōng-sán-tóng hām Tiong-kok kok-bîn-tóng che 2 ê í Tiong-kok ûi-miâ ê chèng-tóng tng-leh chū-bia̍t ê pháiⁿ-kiat-tiāu lú lâi lú bêng-hián--ah! Lán seng kí-lē lâi-khòaⁿ Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kīn-lâi chò siáⁿ-mih siong-thian hāi-lí ê pháiⁿ tāi-chì:


Tē-it. Oa̍h-tiah jîn-thé khì-koan. Tiong-kok Kiōng-sán-tóng bô jîn-sèng, tiau-kang kā Hoat-lûn-kong ha̍k-oân kap ī-gī jîn-sū ê khì-koan oa̍h-tiah khì bē, lâi thàn-chîⁿ tô͘-lī.

Tē-jī. Táⁿ-ap chong-kàu chū-iû. Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kan-ta ún-chún chèng-tī-siōng kā Si̍p, Kīn Pêng (習近平) hông-tè sok-chō ná sîn--leh, soah m̄ ún-chún bîn-kan ū sìn-gióng ê chū-iû. Chòe-kīn che kúi nî lâi, Tiong-kiōng thiah kàu-tn̂g , thiah pu̍t-tn̂g, chà pu̍t-siōng ê sū-kiāⁿ chi̍t chân koh chi̍t chân, í-keng kàu “jîn sîn kiōng-nō͘” ê kai-tōaⁿ--lo͘h.

Tē-saⁿ. Ké-iáⁿ chioh “it-kok lióng-chè”, sū-si̍t sī leh kā Hiong-káng si̍t-bîn. Chêng Tiong-kiōng léng-tō-jîn Tēng, Sió Pêng (鄧小平) chài-saⁿ pó-chèng “it-kok lióng-chè” hā ê Hiong-káng ē-tàng î-chhî goân-lâi ê chè-tō͘ 50 nî, só͘-í Tiong Eng siang-hong tī 1984 nî chhiam“Tiong Eng Liân-ha̍p Siaⁿ-bêng”. M̄-koh, chòe-kīn Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kèng-jiân kong-khai kóng“Tiong Eng Liân-ha̍p Siaⁿ-bêng” kan-taⁿ sī le̍k-sú bûn-kiāⁿ niâ, í-keng bô-hāu--ah. Kong-jiân lâi ûi-pōe tong-chho͘ ê iok-sok. M̄-nā án-ne, Tiong-kok Pak-kiaⁿ ê chèng-khoân kap in ê Hiong-káng si̍t-bîn chèng-khoân liân-chhiú, siàu-siūⁿ beh thàu-kòe“Sàng Tiong Tiâu-lē” ka-kiông tùi Hiong-káng jîn-bîn ê chèng-tī khòng-chè. Hiong-káng jîn-bîn chiūⁿ ke-thâu khòng-gī ê sî Hiong-káng si̍t-bîn chèng-khoân kèng-jiân sit-khì jîn-sèng, í “ké kéng-chhat, chin pō-le̍k” ê hong-sek tùi-hù chhiú bô chhùn-thih ê Hiong-káng jîn-bîn. Chhiú-tōaⁿ tō chhin-chhiūⁿ 1947 nî Tiong-kok Kok-bîn-tóng tùi Tâi-oân-lâng chìn-hêng ê “Jī-jī-pat Tōa Tô͘-sat” ê hong-sek kāng-khoán , kàu taⁿ í-keng chō-sêng sò͘ chheng ê Hiong-káng-lâng siū-siong, sí-bông kap pī sit-chong.

Tē-sì. Tùi Uyghur cho̍k-jîn si̍t-si bia̍t-cho̍k chèng-chhek. Tiong-kok Kiōng-sán-tóng tī Sin-kiong siat-li̍p chiok chē chi̍p-tiong-iâⁿ, hui-hoat ki-ah kui pah-bān ê Uyghur cho̍k-jîn, iōng chân-po̍k ê hong-sek tùi in si̍t-si kiông-pek tông-hòa ê sé-náu kàu-io̍k. Tiong-kok Kiōng-sán-tóng ê chōe-hêng bô su hit tong nî Tek-kok Nazi Party tùi Iû-thài-lâng ê chéng-cho̍k tô͘-sat chèng-chhek .

Tō chún-kóng Tiong-kok Kiōng-sán-tóng sòng-chīn thian-liông, pháiⁿ-sū chò-chīn, siūⁿ bē kàu tong-chho͘ chò lâng láu-tōa-ko ê Tiong-kok Kok-bîn-tóng, chit-má soah lûn-lo̍h chò sió-tī, kūi leh kā Tiong-kiōng ai-kiû koan-ài ê gán-sîn. Khó-kiàn Tiong-kok Kok-bîn-tóng mā chai-iáⁿ ka-kī chèng-tóng ê ji̍t-chí chhun bô gōa chē--ah, kan-ta ē-tàng óa-khò gōa-le̍k chi-chhî, bián-kióng oa̍h--lo̍h-khì. In-ūi in chai ji̍t-á chhun bô gōa chē--ah, chí-hó『能撈就撈、能混就混、能騙就騙』. Lán chín kí-lē lâi khòaⁿ, kīn-lâi Tiong-kok Kok-bîn-tóng ū siáⁿ-mih khò͘-siâu ê hêng-ûi:

Tē-it. Hì-chhut ián kah chiok tōa, pí chà-phiàn chi̍p-thoân koh-khah gâu ián. Tiong-kok Kok-bîn-tóng li̍p-úi Tân, Gio̍k Tin in hia ê lâng, lâi-kàu Gōa-kau-pō͘ khòng-gī, giú-giú la̍k-la̍k tang-tiong, kāng-tóng ê li̍p-úi N̂g, Chiau Sūn tiau-kang hia̍p-chō͘ Tân, Gio̍k Tin ê chhiú-chéng-thâu-á hō͘ mn̂g gia̍p--tio̍h. Gia̍p-tio̍h chhiú-chéng-thâu-á ê Tân, Gio̍k Tin kèng-jiân lōng-hùi chu-goân, chiàm-iōng Tâi-tāi Pēⁿ-īⁿ tāng-chèng hit khu ê pēⁿ-pâng, koh ké-iáⁿ kòa ho͘-khip-khì lâi phòe-ha̍p ián-hì hông hip-siòng. Hân, Kok Jû kèng-jiân mā phòe-ha̍p kio̍k-chêng, lâi-kàu pēⁿ-chhn̂g chêng ián-chhut, chit chi̍t bō͘ ná chhin-chhiūⁿ lîm-pia̍t ê ōe-bīn. Chia-ê lâng bô kò͘ chin-chiàⁿ su-iàu pēⁿ-chhn̂g ê pēⁿ-lâng su-kiû, ngē sí beh sńg te̍k-koân, kā i-liâu chu-goân lōng-hùi tī kò-jîn su-lī téng-koân, si̍t-chāi eng-kai ài kā khián-chek.

Tē-jī. Ké sù-bîn, chin te̍k-koân. Tiong-kok Kok-bîn-tóng thui-chhut ê chóng-thóng hāu-soán-jîn Hân, Kok Jû, kèng-jiân sī “ké sù-bîn, chin te̍k-koân”, hau-siâu-ōe kóng kah chhùi-kak choân-pho lóng m̄ chai thang kiàn-siàu. Hân, Kok Jû ka-cho̍k-á châi-sán phò ek, sòa ké-sian kóng in sī bô-chîⁿ ê sù-bîn. Hân, Kok Jû kap in ê ka-cho̍k-á nā-sī bô khoân bô sè, sī-án-chóaⁿ ē-tàng ap-pek Tâi-pûi chioh-chîⁿ hō͘ in khì chhá『豪宅』--leh? Sī-án-chóaⁿ Hân, Kok Jû ê tiūⁿ-lâng ē-tàng tī Lô-chúi-khe í hui-hoat ê chhiú-tōaⁿ kho͘ tē chhái soa-chio̍h-á tit-lī--leh?

Tē-saⁿ. Ké hô-pêng, chin bē Tâi. Tiong-kok Kok-bîn-tóng ké-iáⁿ chioh “Kiú-jī Kiōng-sek” kap “Lióng-hōaⁿ Hô-pêng Hia̍p-gī ” sī ì-tô͘ kā Tâi-oân chiâⁿ-chò Tiong-kok Kiōng-sán-tóng thóng-tī-hā ê “It-kok Lióng-chè” ê Tâi-oân. Tâi-oân nā chiap-siū Tiong-kok ê “It-kok Lióng-chè”, tō chhin-chhiūⁿ kā bîn-chú chū-iû ê Tâi-oân, chi̍t-sî-kan lûn-lo̍h chò chhiūⁿ tong-kim Hiong-káng ê pi-chhám kio̍k-sè. Tiong-kok Kok-bîn-tóng kam-goān hi-seng Tâi-oân-lâng ê bîn-chú chū-iû, lâi ōaⁿ in chió-sò͘ lâng tī Tiong-kok chèng-tī kap keng-chè-siōng ê lī-ek, sit-chāi chiok khó-thí!


註:“Tâi-oân Sî-pò” choan-lūn tī 2019/12/11 ū khan kòe Hôa-bûn pán




台灣羅馬字協會
(簡稱「台羅會」)簡介:
2001年成立,宗旨:
(1)推行台灣羅馬字ê研究kap普遍化。
(2)追認台灣羅馬字kap台灣話ê法定地位。
(3)要求政府實施公平正義ê多語文政策。
(4)建設多元、開放、互相尊重ê台灣文化。
Email:tlhemail@gmail.com    

網站http://www.tlh.org.tw




#台羅會交流道 專欄,本文使用白話字。
台文通訊BONG報312期,2020年3月出刊。



歡迎捐款贊助 #李江却台語文教基金會 (捐款thang抵稅,匯款了後請通知02-23112199)
線上捐款(定期定額) https://ppt.cc/fF5bhx
線上捐款(單筆) https://ppt.cc/fcycox
有固定的長期捐款, 讓更多的台語文相關計畫可以穩定的推行,感謝逐家。


郵政劃撥:19021486
戶名:財團法人李江却台語文教基金會
電匯:123-20-050514-2
華南銀行士林分行活儲
戶名:財團法人李江却台語文教基金會

李江却台語文教基金會需要你ê定期捐款,逐個月捐助NT$200以上,lán做伙來推動復振台灣語文ê事工,歡迎利用劃撥、電匯、信用卡、郵局『存簿儲金自動轉帳』扣款iah是線頂捐款、現金贊助。

◎逐個月贊助本會(台文通訊BONG報發行單位)NT$200(iah是逐冬NT$2,400)以上,做伙支持基金會事工kap雜誌編印發行費用。歡迎利用郵局劃撥、信用卡(寫捐款單)、線頂捐款、現金贊助、銀行/ATM轉帳(轉帳了後請通知)、支票、郵局戶頭自動轉帳扣繳(寫授權書),捐款收據ē-tàng做『列舉扣除額』抵稅ê用途。