秀姑巒山 Siù-ko͘-loân-soaⁿ

作者:陳雷

世界每一个民族lóng有伊開創ê神話。Lán台灣koân山真濟,有ê勇壯,有ê優美,所以關於山 ê故事mā是bē少--lah。

Sè-kài múi chi̍t ê bîn-cho̍k lóng ū i khai-chhòng ê sîn-ōe. Lán Tâi-oân koân-soaⁿ chin chē, ū-ê ióng-chōng, ū-ê iu-bí, só͘-í koan-û soaⁿ ê kò͘-sū mā sī bē-chió--lah.

Tī台東東海岸有兩枝山:北爿是勇壯ê奇萊山,伊南爿無外遠就是美麗幼秀ê秀姑巒山。

Tī Tâi-tang Tang-hái-hōaⁿ ū nn̄g ki soaⁿ : pak-pêng sī ióng-chōng ê Kî-lâi-soaⁿ, i lâm-pêng bô gōa hn̄g tō sī bí-lē iù-siù ê Siù-ko͘-loân-soaⁿ.

古早古早,台灣東部倚海一枝koân山,比chit-má ê 玉山koh-khah koân。山內有萬年koân崎ê 石壁kap水chhiâng,千年ê大樹、五彩ê花蕊、千千萬萬ê鳥kap鹿。每日日頭ùi東爿出--來,照著山尖。好天ê日,光iàⁿ-iàⁿ bē輸緣投ê少年家戴金帽。罩雲ê日,雲絲纏tī山頂,bē輸查某囡仔長長ê金頭鬃。Che山驕傲,kā天頂ê神講:「我是上勇上súi ê山。逐日日頭出--來,第一个就是來拜--我。」漸漸伊愈來愈sáng-sè貧惰,山內ê石、水、花kap鹿也無照顧。

Kó͘-chá kó͘-chá, Tâi-oân tang-pō͘ óa-hái chi̍t ki koân-soaⁿ, pí chit-má ê Gio̍k-san koh-khah koân. Soaⁿ-lāi ū bān-nî koân-kiā ê chio̍k-piah kap chúi-chhiâng, chhian-nî ê tōa-chhiū, ngó͘-chhái ê hoe-lúi, chhian-chhian bān-bān ê chiáu kap lo̍k. Múi-ji̍t ji̍t-thâu ùi tang-pêng chhut--lâi, chiò-tio̍h soaⁿ-chiam. Hó-thiⁿ ê ji̍t, kng-iàⁿ-iàⁿ bē-su iân-tâu ê siàu-liân-ke tì kim-bō. Tah-hûn ê ji̍t, hûn-si tîⁿ tī soaⁿ-téng, bē-su cha-bó͘-gín-á tn̂g-tn̂g ê kim thâu-chang. Che soaⁿ kiau-ngō͘, kā thiⁿ-téng ê sîn kóng: “Góa sī siōng ióng siōng súi ê soaⁿ. Ta̍k-ji̍t ji̍t-thâu chhut--lâi, tē-it ê tō sī lâi pài--góa.” Chiām-chiām i jû lâi jú sáng-sè pân-tōaⁿ, soaⁿ-lāi ê chio̍h, chúi, hoe kap lo̍k iā bô chiàu-kò͘.

神無歡喜,幾若擺tân雷公,透風颱kā伊警告,伊也m̄聽。最後神受氣大地動,kā chit枝山搖pit開,分做南北兩枝。過--來見一擺地動,這兩枝山就koh-khah分開--去,愈離愈遠。Án-ne經過幾若萬冬,漸漸兩枝山sio看bē著。單單風透ê日,北爿ê山聽著南爿ê山háu,也tòe伊落雨流目屎。Chit時chiah後悔,kā神chhē-m̄是,開始照顧山ê石kap水,鳥kap花,樹kap鹿。後--來神赦免,chit兩枝山就停tī東部chit-má ê所在,無koh徙遠--去。Chit-má北爿ê山叫做奇萊山。好天ê日,光iàⁿ-iàⁿ,bē輸少年家戴金帽。南爿--ê叫做秀姑巒山。罩雲ê時,雲絲纏tī山頂,bē輸查某囡仔長長ê金頭鬃。風透ê日,卑南ê人有時ē聽著山teh唱歌。人講就是án-ne,卑南人真gâu唱歌。

Sîn bô hoaⁿ-hí, kúi-nā pái tân-lûi-kong, thàu hong-thai kā i kéng-kò, i iā m̄ thiaⁿ. Chòe-āu sîn siū-khì tōa tē-tāng, kā chit ki soaⁿ iô pit-khui, hun-chò lâm-pak nn̄g ki. Kòe--lâi kiàn chi̍t pái tē-tāng, chit nn̄g ki soaⁿ tō koh-khah hun-khui--khì, jú lī jú hn̄g. Án-ne keng-kòe kúi-nā bān tang, chiām-chiām nn̄g ki soaⁿ sio-khòaⁿ bē tio̍h. Tan-tan hong thàu ê ji̍t, pak-pêng ê soaⁿ thiaⁿ-tio̍h lâm-pêng ê soaⁿ háu, iā tòe i lo̍h-hō͘  lâu ba̍k-sái. Chit sî chiah hiō-hóe, kā sîn chhē-m̄-sī, khai-sí chiàu-kò͘  soaⁿ ê chio̍h kap chúi, chiáu kap hoe, chhiū kap lo̍k. Āu--lâi sîn sià-bián, chit nn̄g ki soaⁿ tō thêng tī tang-pō͘ chit-má ê só͘-chāi, bô koh sóa-hn̄g--khì. Chit-má pak-pêng ê soaⁿ kiò-chò Kî-lâi-soaⁿ. Hó-thiⁿ ê ji̍t, kng-iàⁿ-iàⁿ, bē-su siàu-liân-ke tì kim-bō. Lâm-pêng--ê kiò-chò Siù-ko͘-loân-soaⁿ. Tah-hûn ê sî, hûn-si tîⁿ tī soaⁿ-téng, bē-su cha-bó͘-gín-á tn̂g-tn̂g ê kim thâu-chang. Hong thàu ê ji̍t, Pi-lâm ê lâng ū-sî ē thiaⁿ-tio̍h soaⁿ teh chhiò-koa, lâng kóng tō sī án-ne, Pi-lâm-lâng chin gâu chhiò-koa.


#寫hō͘學生朋友ê代誌 專欄,本文使用教育部推薦漢字kap傳統白話字。
台文通訊BONG報313期,2020年4月出刊。


歡迎捐款贊助 李江却台語文教基金會 (捐款thang抵稅,匯款了後請通知02-23112199)
線上捐款(定期定額) https://ppt.cc/fF5bhx
線上捐款(單筆) https://ppt.cc/fcycox

郵政劃撥:19021486
戶名:財團法人李江却台語文教基金會
電匯:123-20-050514-2
華南銀行士林分行活儲
戶名:財團法人李江却台語文教基金會

李江却台語文教基金會需要你ê定期捐款,逐個月捐助NT$200以上,lán做伙來推動復振台灣語文ê事工,歡迎利用劃撥、電匯、信用卡、郵局『存簿儲金自動轉帳』扣款iah是線頂捐款、現金贊助。

◎逐個月贊助本會(台文通訊BONG報發行單位)NT$200(iah是逐冬NT$2,400)以上,做伙支持基金會事工kap雜誌編印發行費用。歡迎利用郵局劃撥、信用卡(寫捐款單)、線頂捐款、現金贊助、銀行/ATM轉帳(轉帳了後請通知)、支票、郵局戶頭自動轉帳扣繳(寫授權書),捐款收據ē-tàng做『列舉扣除額』抵稅ê用途。