Tn̂g-sin-io, té-ē-keh, chia̍h-pá chhú-sio-chèⁿ (長身腰、短下格,食飽chhú-sio諍)

作者:So͘, Sēng Chong   (作者是台羅會路竹分會ê會員、路竹教會ê會友;白話字ê老師是蘇晏德)

Ē-kì-tit tī chò-gín-á ê sî, tō bat thiaⁿ-tio̍h lāu-chi̍t-pòe ê lâng tiāⁿ-tiāⁿ teh kóng: “Tn̂g-sin-io, té-ē-keh, chia̍h-pá chhú-sio-chèⁿ”. Mā bat thiaⁿ-tio̍h ū-ê lâng teh kóng: “Thó͘-ba̍k ê lâng khah bô-chêng”, sui-bóng tī hit-sî m̄ chai kó͘-chá-lâng sī án-chóaⁿ hiah-nī lī-hāi, kan-taⁿ khòaⁿ thé-keh ê pí-lu̍t, ia̍h-sī khòaⁿ ba̍k-chiu ū thó͘-thó͘--bô, tō chai-iáⁿ chi̍t ê lâng ū chiâⁿ gâu sio-chèⁿ--bô? Ia̍h-sī chiâⁿ bô-chêng--bô? Ia̍h-sī kó͘-chá-lâng lóng ē-hiáu khoàⁿ lâng-pān kap bīn-siòng sǹg-miā neh? Chit nn̄g ê būn-tê lēng-ji̍t-á chiah chhéng-kàu Iàn-tek sian tō chai. In-uī i liân thó-kheh-hiaⁿ ê tián-kò͘ to lóng chai, ná chhin-chhiūⁿ sī poàn-sian--leh! Só͘-í tùi i lâi kóng choa̍t-tùi sī bô būn-tê--lah! Sòa--lo̍h-khì, tō beh chìn-ji̍p kin-á-ji̍t ê kò͘-sū.

Chin kú í-chêng, ū chi̍t ê lâng i ê miâ hō-chò An--a, gōa-hō “Môa-chî An--a”, i ê sin-châi tō sī chhin-chhiūⁿ lâng teh kóng ê “tn̂g-sin-io, té-ē-keh”, koh chin-chiàⁿ chiok ài kap lâng sio-chèⁿ neh! Chóng-sī i sio-chèⁿ m̄ bat su, sio-su m̄ bat iâⁿ, kàu chím-á mā-sī án-ni. Ū chi̍t kang ê chá-khí-sî, Chong--a tī lō͘--nih tú-tio̍h An--a, sim-lāi tō teh siūⁿ, chiâⁿ kú bô kā An--a chhòng-tī--ah. I kap lâng sio-su chiông-lâi tō m̄ bat iâⁿ--kòe. Chit khoán kioh-siàu nńg kah ná-chhiūⁿ môa-chî--leh! Tō kā An--a kóng: An--a~ An--a~ Góa tú-chiah tī biō-kháu hia khòaⁿ-tio̍h chi̍t chiah peh-chheng-kin ê káu-hiā. Ū-kàu tōa-chiah--ê neh! An--a thiaⁿ liáu tō m̄ siong-sìn, tō kóng: Chū góa chhut ba̍k-chiu seⁿ ba̍k-bâi tō m̄ bat khòaⁿ-kòe peh-chheng-kin ê káu-hiā, m̄ tō pí tōa-chhiūⁿ khah toā-chiah. Góa chá-khí tī biō-kháu chhiū-á-kha hia khòaⁿ lâng tī hia teh thuh kî-jí-á ê sî, tō lóng bô khòaⁿ--tio̍h, mā bô thiaⁿ-tio̍h lâng teh kóng, sim-lāi teh siūⁿ chit ê Chong--a, pêng-siông-sî tō chin gâu liān-sian kap phòng-hong, mā chiâⁿ gâu kóng-pe̍h-chha̍t, pe̍h-chha̍t-ōe kìⁿ-kóng lóng kóng kui-phō--ê, beh chhiūⁿ he liân-sio̍k-kio̍k-- leh! Kóng pe̍h-chha̍t-ōe bīn-sek koh lóng bē piàn. Ta̍k-put-sî to ōe chi̍t ki chiâⁿ tōa-ki ê hó͘-lān. Hō͘ ta̍k-ê lâng giâ kah e̍hⁿ-e̍hⁿ-tèⁿ. Chng-lāi ū chiâⁿ chē lâng lóng bat hō͘ i phiàn--kòe. Tān-sī sè-kan-siōng kám chin-chiàⁿ ū peh-chheng-kin hiah-nī tōa-chiah ê káu-hiā--ooh? Tō koat-tēng beh chiong Chong--a só͘ chéng-ām ê ke-kui-á tu̍h hō͘ phòa. Nn̄g ê lâng sio-chèⁿ chi̍t-khùn chiok tōa-khùn, kiam sio-su chi̍t chhiú be̍h-á-chiú, koh kiò pó-chèng chò kong-chhin. Iok tī ē-po͘-sî saⁿ-tiám beh tī biō-kháu hia su-iâⁿ.

Chit ê siau-sit thàu-kòe A-chhun--a hit ê hòng-sàng-thâu ê hòng-sàng, té-té ê sî-kan-lāi tō thoân kah kui chng-thâu ê lâng lóng chai-iáⁿ. Ē-po͘ saⁿ-tiám sî-kan chi̍t kàu, chng-lāi só͘-ū ê lâng lóng chū-chi̍p tī biō-kháu hit châng chhêng-á-kha hia. Choh-sit-lâng lóng bô khì choh-sit. Biō-piⁿ kám-á-tiàm ê thâu-ke Tek--a mā cháu--lâi, beh khòaⁿ nāu-jia̍t. Ta̍k-ê lâng lóng beh lâi khòaⁿ phòng-hong Chong--a làu-khùi. Tī hit-sî phòng-hong Chong--a tī hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi kiâⁿ--lâi. An--a tō khui-chhùi kóng: Góa pān-phōe lí ē khan chi̍t chiah chiok tōa-chiah ê hô-ti lâi hō͘ ta̍k-ke khòaⁿ--leh! Kiat-kó lí siang-chhiú khang-khang tō lâi. Khòaⁿ chit ê pān-sè góa khah iâⁿ-bīn! Chong--a tō pò ta̍k-ke lâi chhêng-á-thâu hia khòaⁿ. In-ūi Chong--a tī chhêng-á-thâu hia khǹg chi̍t lia̍p thn̂g-kâm-á, chin chē káu-hiā tī hia cham. Ta̍k chiah káu-hiā ūi-tio̍h beh chia̍h thn̂g-á tō lóng tùi chhêng-á ê kin peh tùi chhêng-á ê thâu hia. Ta̍k chiah káu-hiā lóng tī hia peh chhêng-kin koh peh-khí-peh-lo̍h. Pó-chèng khòaⁿ liáu tō kóng: Ta̍k chiah to lóng peh chhêng-kin. Kám-á-tiàm ê Tek--a khòaⁿ kah ba̍k-chiu lóng bô nih. Chong--a tō kóng: Lí sī teh khòaⁿ ū phû bêng-pâi--bô nih? M̄ tō koáⁿ-kín tńg-khì tiàm--nih, kōaⁿ be̍h-á-chiú lâi khèng-chiok. Chit thoaⁿ An--a beh chhiáⁿ! An--a thiaⁿ liáu tō khì kah bē kóng-ōe, chi̍t ê bīn-á âng-kì-kì, tō koh hō͘ Chong--a khoe: “To iáu-bōe lim, bīn-á tō âng-kì-kì!” Kōaⁿ chiú hông lim tō koh hông ge, ū-kàu lak-sui--ê, chin-chiàⁿ sī soe kah “chèng pû-á, seⁿ chhài-koe”.

Kin-á-ji̍t ê kò͘-sū, beh kóng--ê tō sī An--a bô lâi siōng Iàn-tek lāu-su ê Tâi-gí-khò. Só͘-í i m̄ chai Tâi-gí ê piàn-tiāu. Tē-it siaⁿ kap tē-gō͘ siaⁿ lóng sī piàn tē-chhit siaⁿ. Tō sī án-ni chiah ē hō͘ Chong--a phiàn--khì. Tī chia góa beh kiông-tiāu--ê tō sī kò͘-sū--nih ê Chong--a, m̄ sī góa pún-lâng. Chí-sī tú-hó kap góa kāng miâ, sǹg sī giô--ê. Chhiáⁿ ta̍k-ke m̄-thang gō͘-hōe. Tī chia mā beh kó͘-lē ta̍k-ke siōng Tâi-gí-khò ài jīn-chin ha̍k-si̍p. Lēng-kang tú-tio̍h hit ê chiâⁿ gâu lāng-chhùi-hoe ê Chong--a, chiah bē hō͘ i phiàn kah gōng-gōng-se̍h.  



台灣羅馬字協會
(簡稱「台羅會」)簡介:
2001年成立,宗旨:
(1)推行台灣羅馬字ê研究kap普遍化。
(2)追認台灣羅馬字kap台灣話ê法定地位。
(3)要求政府實施公平正義ê多語文政策。
(4)建設多元、開放、互相尊重ê台灣文化。
Email:tlhemail@gmail.com    

網站http://www.tlh.org.tw




#台羅會交流道 專欄,本文使用白話字。
台文通訊BONG報313期,2020年4月出刊。



歡迎捐款贊助 #李江却台語文教基金會 (捐款thang抵稅,匯款了後請通知02-23112199)
線上捐款(定期定額) https://ppt.cc/fF5bhx
線上捐款(單筆) https://ppt.cc/fcycox
有固定的長期捐款, 讓更多的台語文相關計畫可以穩定的推行,感謝逐家。


郵政劃撥:19021486
戶名:財團法人李江却台語文教基金會
電匯:123-20-050514-2
華南銀行士林分行活儲
戶名:財團法人李江却台語文教基金會

李江却台語文教基金會需要你ê定期捐款,逐個月捐助NT$200以上,lán做伙來推動復振台灣語文ê事工,歡迎利用劃撥、電匯、信用卡、郵局『存簿儲金自動轉帳』扣款iah是線頂捐款、現金贊助。

◎逐個月贊助本會(台文通訊BONG報發行單位)NT$200(iah是逐冬NT$2,400)以上,做伙支持基金會事工kap雜誌編印發行費用。歡迎利用郵局劃撥、信用卡(寫捐款單)、線頂捐款、現金贊助、銀行/ATM轉帳(轉帳了後請通知)、支票、郵局戶頭自動轉帳扣繳(寫授權書),捐款收據ē-tàng做『列舉扣除額』抵稅ê用途。