《台文通訊》30冬
作者：Tiuⁿ, Ho̍k Chû（台羅會理事長）
本專欄「台羅會交流道」ê稿由台灣羅馬字協會提供kap校對，編輯部無koh做文字編輯。
TBTS (Tâi-bûn Thong-sìn) í-keng 30 tang ah!
Chin kín!
1980 nî-tāi, góa chiū tùi bó-gí ū tām-po̍h-á chhù-bī. Bat tha̍k kòe Tâi-gí Bûn-tiah. M̄-kú m̄-bat siá pòaⁿ-jī.
1991 nî, góa tī “Ko-hiông I-kài Liân-bêng” siu-tio̍h TBTS chit-hūn khan-bu̍t. Chiah chai-iáⁿ goân-lâi bó-gí ē-tàng iōng Hàn-jī lām kóa Lô-má-jī abc siá! Chiok sim-sek. Che chiū-sī góa chham-ka Tâi-oân gí-bûn ūn-tōng ê ian-goân.
Hit-tang-chūn ū chin-chē TBTS tho̍k-chiá koan-khoán chàn-chō͘ Tâi-gí-bûn sū-kang. Góa lâng tī Ko-hiông-chhī khai-gia̍p. Tī Tâi-pak TBTS Chóng-pō͘ ê A-Hūi kap A-Jîn chiū úi-thok góa koán-lí koan-khoán ê chîⁿ-hāng. Koh kā góa hong chi̍t-ê thâu-hâm “TBTS Kiōng-tông Hoat-hêng Úi-oân-hōe Tiàu-chi̍p-jîn”! Án-ne góa chiâⁿ-chò TBTS ê tho̍k-chiá, chok-chiá kap koan-khoán ê koán-lí lâng. Mā ū tàu bō͘-khoán kap ke-kiám koan-chîⁿ.
TBTS thang kóng sī kīn-tāi Tâi-oân gí-bûn ūn-tōng siāng iàu-kín ê khan-bu̍t. Āu--lâi Tâi-oân mā koh ū kúi-ê Tâi-gí-bûn khan-bu̍t, m̄-kú lóng bô î-chhî chin-kú.
Chit-má hoan-tńg-thâu lâi khòaⁿ. Chú-tiuⁿ Hàn-jī lām Lô-má-jī siá bó-gí eng-kai sī Tâi-oân le̍k-sú siāng-kài tu̍t-phòa ê chhòng-ì kap chò-hoat. Hō͘ lán chin kán-tan, khin-sang chiū ū châi-tiāu siá Tâi-gí-bûn! Kòe-khì sui-bóng Chhòa, Pôe Hóe tī Tâi-oân Bûn-hòa Hia̍p-hōe ū chú-tiuⁿ kòe Pe̍h-ōe-jī. Khó-sioh sî-kan bô kú. Bô gōa-chē lâng chai. Mā bô siáⁿ-mi̍h chok-phín. Kan-ta ū Cha̍p-hāng Koán-kiàn niâ. Tâi-lâm Hú-siâⁿ Kàu-hōe-pò mā lóng hān-tiāⁿ tī kàu-hōe kho͘-á, gōa-bīn bô siáⁿ lâng chai, sui-bóng ùi 1885 khai-sí chiū chhut-khan. Lōe-iông koh chin-chiàⁿ ū-kàu phang-phài! Ū sò͘-ha̍k, i-ha̍k, siáu-soat, bûn-ha̍k, chiàn-cheng,,,,. Tong-jiân chong-kàu sī chú-iàu pō͘-hūn.
Lāi-bīn Pe̍h-ōe-jī siá ê bó-gí bûn-ha̍k thang kóng pí Tiong-kok ê pe̍h-ōe bûn-ha̍k koh-khah chá 30 gōa tang!
Tâi-gí-bûn ūn-tōng tùi góa lâi kóng sī chhiú-tōaⁿ, kòe-thêng kap bo̍k-tek. Ē pó-sioh bó-gí ê lâng bûn-hòa ì-sek khah koân. Khah ū khó-lêng ū kiàn-kok koan-liām kap ì-chì. Kóng kòe-thêng chiū-sī iōng bó-gí lâi kiò-chhéⁿ Tâi-oân-lâng ê bûn-hòa kap bîn-cho̍k ì-sek. Sū-si̍t góa āu--lâi chin-chē kàu-ha̍k ê keng-giām ū hoat-kak bó-gí ì-sek chhéⁿ--khí-lâi ê lâng kiàn-kok gī-tê chin chū-jiân chiū phû--chhut-lâi! Tong-jiân góa ê kàu-ha̍k ū thau-thau-á chhàng Tâi-oân khó͘-lān ê le̍k-sú kap Tâi-oân-ha̍k chek-ke̍k, chiàⁿ-bīn ê chu-liāu. Tâi-oân nā-sī chin-chiàⁿ kiàn-kok, tek-khak ài ū bó-gí bûn-hòa chiah ū ì-gī. Chiah chin-chiàⁿ sī to-goân bûn-hòa pang-kok!
Siōng-bóe, góa beh kiông-tiāu Tâi-oân gí-bûn bûn-hiàn ê thoân-thóng, chiū-sī Pe̍h-ōe-jī bûn-hiàn kap bûn-jī tē-ūi. He sī lán chó͘-sian sin-khó͘ khí hó ê pia̍t-chong! Lāi-bīn ū im-ga̍k thiaⁿ, iû-éng tî, ka-pi sek, tô͘-su-koán, bûn-ha̍k khò͘, kap kî-tha ta̍k-iūⁿ lán su-iàu ê hiān-tāi siat-pī. Koh ū chòe-kīn 30 tang lán tāi-ke chò-hóe phah-piàⁿ ê ta̍k-khoán chu-liāu. Lán eng-kai tōa-pān tōa-pān poaⁿ ji̍p-khì tòa! Bô su-iàu hiâu kha-chhng koh têng-sin beh khí phòa chhù-tháng-á!
Góa chhōa-thâu cho͘ ê TLH (Tâi-oân Lô-má-jī Hia̍p-hōe) chiū-sī chú-tiuⁿ Pe̍h-ōe-jī sī chèng-sek bûn-jī. Kap Hàn-jī pêng-téng. Sīm-chì TLH ê chiong-thêng ū te̍k-pia̍t án-ne siá, “Chiong-thêng tiâu-bûn nā ū cheng-lūn, iōng Lô-má-jī chò piau-chún.” Góa kò-jîn ùi 2001 nî khí, chiū kā Pe̍h-ōe-jī kiò-chò Tâi-oân-jī! Góa hit-chūn chhut-pán ê khò-pún miâ chiū-sī 台灣字ABC.
Chhái-iōng Tâi-oân-jī chiū-sī thoat Hàn!
#台羅會交流道 專欄，本文使用白話字。
台文通訊BONG報329期，2021年8月出刊。
台灣羅馬字協會
（簡稱「台羅會」）簡介：
2001年成立，宗旨：
(1)推行台灣羅馬字ê研究kap普遍化。
(2)追認台灣羅馬字kap台灣話ê法定地位。
(3)要求政府實施公平正義ê多語文政策。
(4)建設多元、開放、互相尊重ê台灣文化。
E-mail：tlhemail@gmail.com
網站http://www.tlh.org.tw
歡迎捐款贊助 #李江却台語文教基金會
（捐款可抵稅，匯款後請通知02-23112199）
郵政劃撥：19021486戶名：財團法人李江却台語文教基金會
電匯：123-20-050514-2華南銀行士林分行活儲戶名：財團法人李江却台語文教基金會
李江却台語文教基金會需要你ê定期捐款，逐個月捐助NT$200以上，lán做伙來推動復振台灣語文ê事工，歡迎利用劃撥、電匯、信用卡、郵局『存簿儲金自動轉帳』扣款iah是線頂捐款、現金贊助。
◎逐個月贊助本會（台文通訊BONG報發行單位）NT$200（iah是逐冬NT$2,400）以上，做伙支持基金會事工kap雜誌編印發行費用。歡迎利用郵局劃撥、信用卡（寫捐款單）、線頂捐款、現金贊助、銀行/ATM轉帳（轉帳了後請通知）、支票、郵局戶頭自動轉帳扣繳（寫授權書），捐款收據ē-tàng做『列舉扣除額』抵稅ê用途。
