Sèⁿ-miā Ì-gī

性命意義


本專欄「台羅會交流道」ê稿由台灣羅馬字協會提供kap校對,編輯部無koh做文字編輯。

作者:Tân Lī-bûn 陳俐雯 (台羅會會員)


Sèⁿ-miā bô-su-iàu ki-khiáu, in-ūi chin-chē sî-chūn ki-khiáu mā bô-tek-khak ū-lō͘-iōng. Lâng m̄-bián 100 hun, in-ūi chin-chē sî-chūn koân-hun ê jîn-seng mā bô-tek-khak ū boán-hun ê hēng-hok. Put-toān tui-kiû sī hiān-tāi-lâng ê seng-oa̍h bô͘-sek, bē-tàng su tī khí-pōng, it-chhè lóng ài piàⁿ sī the̍h-tio̍h sèng-lī mn̂g-phiò ê tē-it-pō͘. Án-ne ê su-ûi hó á-sī m̄-hó, bô phiau-chún ê tap-àn. Chí-sī tàu-té ū gōa-chē-lâng su-khó kòe put-toān tui-kiû ê pōe-āu tùi ka-kī ê sèⁿ-miā ū siáⁿ ì-gī?

 

Tī 21 sè-kí lâng ê it-seng sī chi̍t-chióng tián-sī, iōng hiān-tāi-lâng ê kóng-hoat kiò-chò chū-ngó͘ hêng-siau. Kho-ki ūi seng-oa̍h tòa lâi siūⁿ-bē-kàu ê chìn-pō͘, bāng-lō͘ kap bûn-bêng kòe-tō͘ hoat-tián chhiong-kek sè-kài só͘-ū it-chhè. Pí-lūn-kóng bûn-hòa, keng-chè, chèng-tī, kàu-io̍k, seng-oa̍h, jîn-chè-koan-hē kap kè-ta̍t-koan... téng. In-ūi choán-piàn siuⁿ-kín, tì-sú sán-seng chē-chē siā-hōe būn-tê, siōng bêng-hián--ê tō-sī lâng kè-ta̍t-koan ê bô-kâng. Hiān-kim bāng-lō͘ sin-sî-tāi phah-khui sè-kài só͘-ū it-chhè ê khó-lêng-sèng. Chit-má ê lâng ta̍k-kang ba̍k-chiu peh-kim, hīⁿ-á thí-khui, khòaⁿ--tio̍h-ê, thiaⁿ--tio̍h-ê, lóng-sī siā-kûn mûi-thé kà lí beh án-chóaⁿ hó-gia̍h, pun-tiuⁿ beh án-chóaⁿ-iūⁿ hiáⁿ-ba̍k chiah-ē chhut-miâ. Chia siat-kè hó ê ōe-bīn kap si-a-geh kòe ê siòng-phìⁿ, sī chu-sìn po̍k-chà hō͘-lâng bê-sit ê siong-gia̍p chhiú-tōaⁿ, mā sī siàu-siūⁿ sêng-kong siōng ū-phā  ê pō͘-sò͘. 


M̄-koh seng-oa̍h bô-bo̍k-tek hō͘ sim khang-hi, chhōe-bē-tio̍h sèⁿ-miā ê ì-gī, hō͘-lâng óng-óng tī tui-kiû ê kòe-têng tiong lak-lo̍h sî-tāi chìn-pō͘ ê hām-chéⁿ, ta̍uh-ta̍uh-á bê-sit chū-ngó͘,  phian-lî pún-sèng, put-ti-put-kak tō tîm-bê tī lī-keng ê ngó͘-hoe-cha̍p-sek, tian-tó bīn-tùi koh khah-chē tak-kha̍p , che sī chit-má siā-hōe chiâⁿ phó͘-phiàn ê hiān-siōng.


Lâng m̄-sī bē-tàng ū io̍k-bōng, in-toan io̍k-bōng mā sī sèⁿ-miā ê chi̍t-pō͘-hūn, sī lâng hiòng-chiân chìn-pō͘ chiâⁿ tiōng-iàu ê tōng-la̍t. Ì-gī tī-liâu tāi-su Frankl mā bat kóng--kòe, “Lâng ē-tàng ūi ì-gī lâi sí, mā ē-tàng ūi-tio̍h ì-gī oa̍h--lo̍h-khì.” Só͘-pái múi-chi̍t-ê tui-kiû pōe-āu ê ì-gī tō chin tiōng-iàu. Chhōe-tio̍h sèⁿ-miā ì-gī ê léng-ngō͘ ē éng-hióng seng-oa̍h hong-sek ê soán-te̍k kap thāi-tō͘, tong lán chheng-chhó chit-ê tui-kiû sī sèⁿ-miā ê bo̍k-phiau, m̄-sī khang-hi tô-pī ê chià-kháu, kian-tēng ê sim ē chhòng-chō sèⁿ-miā ê chū-iû. He ē sī chi̍t-chióng sim-lêng chhiau-thoat ê choán-hòa, chi̍t-chióng tī ì-gī lāi-té chhōe-tio̍h bêng-pe̍k ka-kī kè-ta̍t ê le̍k-liōng. 



#台羅會交流道 專欄,本文使用白話字。
台文通訊BONG報327期,2021年6月出刊。

台灣羅馬字協會

(簡稱「台羅會」)簡介:
2001年成立,宗旨:
(1)推行台灣羅馬字ê研究kap普遍化。
(2)追認台灣羅馬字kap台灣話ê法定地位。
(3)要求政府實施公平正義ê多語文政策。
(4)建設多元、開放、互相尊重ê台灣文化。
E-mail:tlhemail@gmail.com    
網站http://www.tlh.org.tw

歡迎捐款贊助 #李江却台語文教基金會 (捐款thang抵稅,匯款了後請通知02-23112199)
線上捐款(定期定額) https://ppt.cc/fF5bhx
線上捐款(單筆) https://ppt.cc/fcycox
有固定的長期捐款, 讓更多的台語文相關計畫可以穩定的推行,感謝逐家。


郵政劃撥:19021486
戶名:財團法人李江却台語文教基金會
電匯:123-20-050514-2
華南銀行士林分行活儲
戶名:財團法人李江却台語文教基金會

李江却台語文教基金會需要你ê定期捐款,逐個月捐助NT$200以上,lán做伙來推動復振台灣語文ê事工,歡迎利用劃撥、電匯、信用卡、郵局『存簿儲金自動轉帳』扣款iah是線頂捐款、現金贊助。

◎逐個月贊助本會(台文通訊BONG報發行單位)NT$200(iah是逐冬NT$2,400)以上,做伙支持基金會事工kap雜誌編印發行費用。歡迎利用郵局劃撥、信用卡(寫捐款單)、線頂捐款、現金贊助、銀行/ATM轉帳(轉帳了後請通知)、支票、郵局戶頭自動轉帳扣繳(寫授權書),捐款收據ē-tàng做『列舉扣除額』抵稅ê用途。