Kin-nî chóng-thóng kap li̍p-úi soán-kí sī kian-sim kò͘ Tâi-oân chú-koân ê thīn le̍k tīn-iâⁿ tōa iâⁿ. Ùi chit táu ê kiat-kó, lán ē-sái khòaⁿ-chhut ē-kha kúi hāng khé-sī:
Tē-it, Kian-chhî Tâi-oân pún-thó͘ gí-giân bûn-hòa chiah thang kò͘-siú pún-thó͘ chú-koân. Chit 20 tang lâi ê soán-kí kiat-kó hō͘ lán chai: tiong-lâm-pō͘ soán-bîn m̄-nā Tâi-oân pún-thó͘ gí-giân bûn-hòa ê ì-sek chiok kiông, mā sī siōng kian-chhî thīn Tâi-oân pún-thó͘ chèng-koân kap Tâi-oân kè-ta̍t ê he̍k-sim thih-phiò. Pí-lūn-kóng chit pái li̍p-úi soán-kí Hûn-lîm í-lâm Bîn-chìn-tóng hāu-soán-jîn kiông-beh the̍h-tio̍h só͘-ū ê se̍k-chhù. Éng-kòe Bîn-chìn-tóng siaⁿ-sè bái ê sî-chūn, tiong-lâm-pō͘ ê soán-bîn iû-goân hiah jia̍t-chêng koh kian-tēng leh kā in sio-thīn. Chú-iàu in-toaⁿ tō sī chia soán-bîn ê he̍k-sim kè-ta̍t sī Tâi-oân pún-thó͘ gí-giân bûn-hòa, in khah bē hiah kán-tan khì hō͘ Tiong-kok-sek hoat-tōa-châi hit khoán hi-ké ê ōe-gí phiàn--khì.
Tē-jī, kian-siú Tâi-oân chú-koân kap chú-thé kè-ta̍t sī bī-lâi bîn-ì chú-liû. Tâi-oân kái-giâm chho͘-kî chhut-hiān āu-si̍t-bîn hiān-siōng. Soán-bîn kiat-kò͘ iáu-sī siū Tiong-kok Kok-bîn-tóng tóng-kok kàu-io̍k tōa-hàn ê Tāi-tiong-kok su-sióng gōng-giàn-thâu chiàm to-sò͘. M̄-koh chit 30 gōa tang lâi thàu-kòe bîn-chú-hòa kap to-goân-hòa ti̍t-ti̍t hoat-tián, Tâi-oân chiâⁿ-chò chú-thé ê kè-ta̍t-koan kap pún-thó͘ chèng-koân ì-sek í-keng ū kòe-pòaⁿ ê lâng-sò͘ chi-chhî. Chiū chit kái soán-kí lâi kóng, Tāi-tiong-kok su-sióng gōng-giàn-thâu ê jîn-kháu kiat-kò͘ bô kàu 4 siâⁿ--ah, in ē lú lâi lú kē ê chhu-sè chin hián-bêng.
Tē-saⁿ, Tâi-oân ài kiâⁿ kok-chè lō͘-sòaⁿ lâi tùi-khòng Tiong-kok pà-koân. Tiong-kok Pà-koân Chú-gī chá tō ín-khí sè-kài kok-kok ê kéng-kak kap tí-chè. Tiong-kok éng-kòe chò sè-kài kang-chhiúⁿ tì-sú in tī té sî-kan lāi chiâⁿ-chò chhân-kiâu-á thàn bē chió chîⁿ. Tòe Si̍p Kīn-pêng ê Tiong-kok thóng-tī chi̍p-thoân lia̍h-chún chhân-kiâu-á thang khòng-chè choân sè-kài. Soah m̄ chai khì that-tio̍h Bí-kok chit tè thih-pang, ín-khí Bí-kok kap Tiong-kok ê bō͘-e̍k chiàn-cheng. Tī chit tiûⁿ chiàn-cheng--ni̍h, Tiong-kok tō chhin-chhiūⁿ phòng-hong chúi-ke thâi bô bah, in ê jio̍k-tiám m̄-nā sûi ê piak-khang hông khòaⁿ hiān-hiān, koh éng-hióng in ka-tī ê keng-chè hoat-tián. Koh lâi, Tiong-kok lia̍h-chò in iû-goân ē-tàng the̍h chîⁿ chhiàⁿ lâng tī bang-lō͘ o͘-pe̍h pàng hong-siaⁿ kap chhiâⁿ Tiong-kiōng tāi-lí-jîn lâi éng-hióng Tâi-oân ê soán-kí. Lō͘-bóe mā hō͘ lán chai-iáⁿ, li̍p Hoán-sìm-thàu-hoat (反滲透法) koh hām kok-chè siā-hōe ha̍p-chok lâi hông-cha̍h Tiong-kok thóng-chiàn Tâi-oân put-chí-á ū-hāu.
Tē-sì, kian-siú bîn-chú kap chū-iû sī phó͘-sè kè-ta̍t. Si̍p Kīn-pêng chhōa-thâu khì-sak “Tiong-Eng Liân-ha̍p Siaⁿ-bêng” lāi-té tùi Hiong-káng jîn-bîn ê ún-tùn. Koh chìn-chi̍t-pō͘ lī-iōng chha̍t-thâu kap o͘-tō pek-hāi Hiong-káng-lâng. Che chāi-chāi lóng kiàn-chèng hō͘ Tiong-kok thóng-tī sī pah-bīn bô bîn-chú kap chū-iû. Tâi-oân tio̍h-ài kian-siú bîn-chú chū-iû chia-ê phó͘-sè kè-ta̍t chiah thang tit-tio̍h kok-chè siā-hōe o͘-ián. Chhiūⁿ chit táu soán-kí tō sī Tâi-oân kian-siú bîn-chú chū-iû só͘-pái tī soán āu sûi hō͘ kok-kok mûi-thé kap chèng-tī jîn-bu̍t kong-khai pò-tō kap o-ló.
Beh án-chóaⁿ chiah ē-tàng kò͘-siú Tâi-oân pún-thó͘ chèng-koân koh chiap-sio̍k hiáng-siū chū-iû bîn-chú ê sêng-kó? Lán tī chia ū kúi hāng kiàn-gī beh hō͘ sin ê chip-chèng thoân-tūi:
Tē-it, Ka-kiông Tâi-oân pún-thó͘ gí-giân bûn-hòa ê Tâi-oân-ha̍k kàu-io̍k. Tâi-oân pún-thó͘ gí-giân ū Tâi-gí, Kheh-gí kap Goân-chū-bîn-cho̍k cho̍k-gí. Chia-ê gí-giân lóng èng-tong lia̍t ji̍p 12 nî kok-kàu pit-siu khò-têng. Tāi-ha̍k ê kok-bûn-khò mā ài kā in lia̍t chò soán-hāng. Kok-lāi chin chē tāi-ha̍k lóng kui-tēng it-nî-á ài siu kok-bûn-khò, m̄-koh hiān-chhú-sî kok-bûn-khò soah pâi-thek Pak-kiaⁿ-ōe lia̍h-gōa ê gí-giân. Che m̄-nā piáu-bêng to̍k-to̍k chun-chhûn Tiong-kok Pak-kiaⁿ-ōe ê soa-bûn chú-gī, mā ûi-hoán kū-nî kong-kò si̍t-hêng ê Kok-ka Gí-giân Hoat-tián-hoat. Kàu-io̍k-pō͘ èng-tong ài chek-sî siu-siah chit khoán ûi-hoat hêng-ûi. Koh, 12 nî kok-kàu ê Tâi-oân le̍k-sú, Tâi-oân bûn-ha̍k kap bûn-hòa khò-têng ê pí-lē ài giú koân. Mā ài kā Tiong-kok le̍k-sú sóa khì sè-kài le̍k-sú ê hoān-ûi lâi kà.
Tē-jī, Ka-kiông choân-bīn chip-hêng choán-hêng chèng-gī. Hiān-chhú-sî ê choán-hêng chèng-gī ē-sái kóng kan-taⁿ chò pòaⁿ-thò niâ. Chhòa chóng-thóng tē 2 jīm jīm-lāi tio̍h-ài choân-bīn lo̍k-si̍t choán-hêng chèng-gī ê khang-khòe.
Tē-saⁿ, Kong-kiōng Tiān-sī-tâi èng-tong tī lâm-pō͘ to̍k-li̍p siat Tâi-gí-tâi. Bo̍k-chiân Kong-sī Tâi-gí-tâi kan-taⁿ sī 1 ê lîm-sî ê pîn-tō (pîn-tō 14), keng-hùi mā chin iú-hān, liōng-iok sī Kheh-gí-tâi kap Goân-bîn-tâi ī-sǹg ê 2 siâⁿ niâ. Tâi-oân lâm-pō͘ sī Tâi-gí jîn-kháu siōng chē ê khu-he̍k. Tī lâm-pō͘ to̍k-li̍p siat Tâi-gí-tâi m̄-nā ha̍p-lí mā put-chí-á pit-iàu.
台灣羅馬字協會
（簡稱「台羅會」）簡介：
2001年成立，宗旨：
(1)推行台灣羅馬字ê研究kap普遍化。
(2)追認台灣羅馬字kap台灣話ê法定地位。
(3)要求政府實施公平正義ê多語文政策。
(4)建設多元、開放、互相尊重ê台灣文化。
Email：tlhemail@gmail.com
網站http://www.tlh.org.tw
#台羅會交流道 專欄，本文使用白話字。
台文通訊BONG報311期，2020年2月出刊。
歡迎捐款贊助 #李江却台語文教基金會 （捐款thang抵稅，匯款了後請通知02-23112199）
線上捐款(定期定額) https://ppt.cc/fF5bhx
線上捐款(單筆) https://ppt.cc/fcycox
有固定的長期捐款， 讓更多的台語文相關計畫可以穩定的推行，感謝逐家。
郵政劃撥：19021486
戶名：財團法人李江却台語文教基金會
電匯：123-20-050514-2
華南銀行士林分行活儲
戶名：財團法人李江却台語文教基金會
戶名：財團法人李江却台語文教基金會
電匯：123-20-050514-2
華南銀行士林分行活儲
戶名：財團法人李江却台語文教基金會
李江却台語文教基金會需要你ê定期捐款，逐個月捐助NT$200以上，lán做伙來推動復振台灣語文ê事工，歡迎利用劃撥、電匯、信用卡、郵局『存簿儲金自動轉帳』扣款iah是線頂捐款、現金贊助。
◎逐個月贊助本會（台文通訊BONG報發行單位）NT$200（iah是逐冬NT$2,400）以上，做伙支持基金會事工kap雜誌編印發行費用。歡迎利用郵局劃撥、信用卡（寫捐款單）、線頂捐款、現金贊助、銀行/ATM轉帳（轉帳了後請通知）、支票、郵局戶頭自動轉帳扣繳（寫授權書），捐款收據ē-tàng做『列舉扣除額』抵稅ê用途。
